Restrukturyzacja firmy a odprawy

Restrukturyzacja firmy a odprawy – jak to działa? Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników określa zasady wypłacania odpraw w związku z rozwiązaniem umów w związku ze zwolnieniami grupowymi. Co zawiera ustawa? Najpierw określ wysokość odprawy i warunki jej uzyskania. Nie precyzuje jednak dokładnie, kiedy należy się odprawa, ani kiedy jest ona wypłacana, mimo założenia, że powinien to być ostatni dzień pracy.

Dzieje się tak, ponieważ odprawa jest świadczeniem wynikającym z rozwiązania stosunku pracy, więc nie ma podstaw do twierdzenia, że powinna być wypłacona po ustaniu zatrudnienia. Dlatego pieniądze powinny być wypłacone najpóźniej na koniec okresu wypowiedzenia. W przypadku opóźnienia pracownik może żądać odsetek.

Restrukturyzacja przedsiębiorstw i odprawy, czyli kwestie prawne restrukturyzacji

Obowiązujące od 2016 r. Prawo Naprawcze określa cztery rodzaje procedur restrukturyzacyjnych dla niewypłacalnych lub znajdujących się na skraju bankructwa przedsiębiorstw. Każda z nich pociąga za sobą określone konsekwencje prawne.

Restrukturyzacja firmy i odprawy w ramach procedury urlopowej

Proces naprawczy jest obecnie jedną z najbardziej zaawansowanych i wysoce destrukcyjnych procedur w przedsiębiorstwie. Prawo właściwe w tej dziedzinie nakłada zatem takie same konsekwencje na stosunki pracy, jak na postępowanie upadłościowe.

Co to oznacza w praktyce? Zgodnie z prawem pracy pracodawcy:

brak obowiązku konsultowania się z zakładem w sprawie uzwiązkowienia, kontynuacji zasad ochrony przedemerytalnej oraz ochrony podczas usprawiedliwionych nieobecności, takich jak urlop czy choroba,
prawo do rozwiązania umowy na czas określony (lub umowy o dzieło) za dwutygodniowym wypowiedzeniem, nawet jeśli nie było to przewidziane w poprzednich warunkach,
w przypadku pracowników uprawnionych do trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia okres wypowiedzenia może zostać skrócony do jednego miesiąca. Jest jednak zobowiązany do zapłaty ekwiwalentów pieniężnych za niewykorzystany czas,
prawo do rozwiązania umów o pracę zawartych w celu przygotowania zawodowego,
prawo rozwiązania umowy o pracę z kobietą w przepisanym terminie (od dnia złożenia przez pracodawcę wniosku o urlop rodzicielski) na warunkach ciąży lub urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlop macierzyński okres od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu rodzicielskiego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do wymiaru czasu pracy w stanie nieobniżonym).

Restrukturyzacja i odprawy spółek oraz postępowania upadłościowe

Uprawnienia pracodawcy są wykonywane w jego imieniu przez zarządcę, a następnie zatwierdzane przez Komisarza Sędziów, którego zadaniem jest zatwierdzenie planu naprawczego i określonych w nim zasad zwalniania pracowników. Istnieją jednak różnice w porównaniu z postępowaniem upadłościowym. W takim przypadku Rzecznik Sprawiedliwości może zmienić zasady, np. ograniczyć zwolnienia lub wstrzymać restrukturyzację określonych grup pracowników. Z drugiej strony konsekwencją ogłoszenia likwidacji i upadłości jest zwolnienie wszystkich pracowników.

W postępowaniu sanacyjnym pracownikowi przysługuje odszkodowanie z tytułu niewypłacalności pracodawcy, które obowiązuje w chwili wydania przez sąd postanowienia o wszczęciu postępowania sanacyjnego. Ponadto pracownicy, którzy zostali zwolnieni w wyniku postępowania naprawczego, mają prawo zwrócić się do Sądu Pracy o ochronę ich interesów. Z kolei w innych rodzajach postępowań restrukturyzacyjnych pracodawca nie ma uprawnień do dokonywania ww. czynności.

Restrukturyzacja przedsiębiorstw oraz wypłaty odpraw i roszczeń pracowniczych

Gdy firma zatrudnia co najmniej 20 pracowników i zwolnienia związane z restrukturyzacją są przyczyną rozwiązania stosunku pracy bez winy pracownika. Doprowadziło to de facto do zastosowania przepisów o zwolnieniach grupowych, które określają stosowanie procedur należytych zwolnień oraz wypłatę odpraw zwalnianym pracownikom, których wysokość zależy głównie od stażu pracy u pracodawcy.

Jaka jest wysokość odprawy? Obowiązują następujące zasady:

jednorazowa miesięczna pensja dla pracowników zatrudnionych krócej niż dwa lata,
dwumiesięczne wynagrodzenie dla pracowników zatrudnionych od dwóch do ośmiu lat,
trzymiesięczne wynagrodzenie dla pracowników zatrudnionych powyżej ośmiu lat.

Jednak pomoc z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych włącza się, gdy pojawia się problem ze spłatą wymagalnych zobowiązań. Ustawa o ochronie roszczeń pracowników na wypadek niewypłacalności pracodawcy umożliwia uruchomienie tej pomocy po wszczęciu przyspieszonego postępowania układowego, postępowania urlopowego oraz postępowania układowego.